5-سولفوسالیسیلیک اسید (دی‌هیدرات) – 5-SULPHOSALICYLIC ACID DIHYDRATE, EXTRA PURE

5-سولفوسالیسیلیک اسید (5-Sulfosalicylic acid) که معمولاً به صورت نمک دی‌هیدرات (دو آبه) عرضه می‌شود، یک ترکیب آلی با خاصیت اسیدی قوی و کاربردهای متنوع در آزمایشگاه‌های بالینی و شیمیایی است. ساختار آن شامل یک حلقه بنزن است که گروه‌های کربوکسیل، هیدروکسیل و سولفونیک اسید روی آن قرار دارند. معروف‌ترین و رایج‌ترین کاربرد این ماده در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی، “اندازه‌گیری پروتئین” در ادرار و مایع مغزی-نخاعی (CSF) است. مکانیسم عمل آن بر پایه دناتوره کردن و رسوب دادن پروتئین‌هاست. وقتی محلول ۳٪ این اسید به نمونه حاوی پروتئین (آلبومین) اضافه می‌شود، باعث کدورت (Turbidity) می‌شود. میزان کدورت ایجاد شده با غلظت پروتئین رابطه مستقیم دارد و می‌توان آن را به صورت چشمی یا با دستگاه نفلومتر اندازه‌گیری کرد. این تست ساده و سریع است و نیازی به حرارت ندارد.

کاربرد در کمپلکسومتری و متالورژی

علاوه بر کاربرد بالینی، سولفوسالیسیلیک اسید یک لیگاند عالی برای یون‌های فلزی، به ویژه “آهن (III)” است. این ماده با یون فریک (Fe3+) یک کمپلکس بنفش-قرمز بسیار پایدار تشکیل می‌دهد که در pH های مختلف رنگ‌های متفاوتی دارد. این ویژگی آن را به یک معرف اسپکتروفتومتری عالی برای تعیین مقدار آهن در سنگ معدن، آلیاژها و آب تبدیل کرده است. همچنین در فرآیندهای آنادایز کردن آلومینیوم برای ایجاد رنگ (Integral Coloring) استفاده می‌شود.

کاربردها و مصارف

• تست کدورت‌سنجی (Turbidimetric) برای اندازه‌گیری پروتئین در ادرار و CSF.
• معرف رنگ‌سنجی برای تعیین غلظت آهن (III) با حساسیت بالا.
• عامل رسوب‌دهنده پروتئین قبل از آنالیز اسیدهای آمینه.
• الکترولیت در فرآیند آنادایزینگ رنگی آلومینیوم.
• ماسک‌کننده (Masking agent) در تیتراسیون‌های EDTA.

نکات ایمنی

• تحریک‌کننده: اسید قوی است و باعث تحریک شدید چشم، پوست و مخاط می‌شود.
• بلع: در صورت بلعیدن مضر است.
• تجهیزات: هنگام تهیه محلول از عینک و دستکش استفاده کنید.
• نگهداری: در جای خشک (حساس به رطوبت) و دور از نور.