کازئین (‌پروتئین شیر‌)

کازئین (Casein) یک پروتئین فسفوگلیکو است که به‌طور طبیعی در شیر و فرآورده‌های لبنی وجود دارد. این پروتئین به شکل میسل‌های پروتئینی در شیر پراکنده شده و در فرآیندهایی مثل پنیرسازی به‌وسیله آنزیم رنت یا اسید لاکتیک رسوب می‌کند. پس از خشک‌کردن و فرآوری، به‌صورت پودر کازئین یا مشتقات آن مانند کازئینات سدیم و کلسیم در بازار عرضه می‌شود.

در صنایع غذایی، کازئین به دلیل داشتن پروفایل اسیدآمینه کامل و ارزش بیولوژیکی بالا، به‌عنوان منبع پروتئینی مهم در مکمل‌های ورزشی، پودرهای پروتئین و محصولات رژیمی استفاده می‌شود. ویژگی خاص کازئین، هضم آهسته آن است که باعث آزادسازی تدریجی اسیدهای آمینه در بدن شده و در تغذیه ورزشی و بدنسازی بسیار ارزشمند است. همچنین در صنایع لبنی (پنیر، ماست، بستنی و شیر خشک) به‌عنوان عامل تغلیظ‌کننده و بهبوددهنده بافت کاربرد دارد.

در صنایع دارویی، از کازئین و مشتقاتش به‌عنوان حامل دارویی و در فرمولاسیون مکمل‌های پروتئینی استفاده می‌شود. برخی مطالعات نشان داده‌اند که کازئین خاصیت ضدباکتری و اثرات زیستی مفیدی بر سلامت دارد. کاربردهای کازئین تنها به غذا و دارو محدود نمی‌شود. در صنایع آرایشی‌بهداشتی، این پروتئین به دلیل خاصیت نرم‌کنندگی و مرطوب‌کنندگی در کرم‌ها، ماسک‌های صورت و شامپوها استفاده می‌شود. همچنین در گذشته، کازئین به‌عنوان ماده اولیه در تولید رنگ‌ها و چسب‌های طبیعی کاربرد داشته و امروزه نیز در برخی محصولات خاص همچنان مورد استفاده است.

این ویژگی‌ها کازئین را به یکی از پروتئین‌های پرکاربرد و استراتژیک در صنایع مختلف تبدیل کرده است.

کاربرد ها و مصارف کازئین (‌پروتئین شیر‌)