سیکلوهگزیماید (اکتی‌دیون) – CYCLOHEXIMIDE (Actidione), AR GRADE

سیکلوهگزیماید (Cycloheximide) که با نام تجاری اکتی‌دیون (Actidione) نیز شناخته می‌شود، یک آنتی‌بیوتیک گلوتاریمیدی است که توسط باکتری *Streptomyces griseus* تولید می‌شود. این ماده یک مهارکننده اختصاصی و قدرتمند برای بیوسنتز پروتئین در موجودات یوکاریوتی (مانند قارچ‌ها، گیاهان و حیوانات) است؛ به این صورت که با اتصال به زیرواحد 60S ریبوزوم، مرحله انتقال (Translocation) را در ترجمه mRNA مسدود می‌کند. در کشت بافت گیاهی، کاربرد اصلی آن به عنوان یک قارچ‌کش (Fungicide) قوی برای حذف آلودگی‌های قارچی مقاوم از محیط کشت است (البته در غلظت‌های بسیار کنترل شده، زیرا برای خود گیاه هم سمی است). در تحقیقات مولکولی، از آن برای متوقف کردن تولید پروتئین‌های جدید (Protein Synthesis Inhibition) و بررسی بیان ژن، پایداری mRNA و فرآیندهای آپوپتوز استفاده می‌شود. این ماده بر روی باکتری‌ها (پروکاریوت‌ها) اثر ندارد.

کاربردها و مصارف

• کنترل آلودگی‌های قارچی و مخمری در کشت بافت (با احتیاط).
• مهار سنتز پروتئین در تحقیقات فیزیولوژی و ژنتیک گیاهی.
• همگام‌سازی (Synchronization) چرخه سلولی.
• مطالعات نیمه‌عمر پروتئین و RNA.

نکات ایمنی

• سمیت فوق‌العاده: بسیار سمی، تراتوژن و موتاژن است. استفاده از دستکش و ماسک الزامی است.
• فیتوتوکسیسیتی: غلظت‌های بالا باعث مرگ بافت گیاهی می‌شود.
• نگهداری: در دمای اتاق و ظرف کاملاً پلمپ (با برچسب سم).