استیل‌سالیسیلیک اسید (آسپرین) – ACETYLSALICYLIC ACID (Aspirin)

استیل‌سالیسیلیک اسید (Aspirin) مشتقی از اسید سالیسیلیک است که در کشت بافت گیاهی به عنوان یک مولکول سیگنالینگ قدرتمند و شبه‌هورمون عمل می‌کند. این ماده نقش کلیدی در فعال‌سازی سیستم دفاعی گیاه و ایجاد “مقاومت سیستمیک اکتسابی” (SAR) دارد. افزودن آسپرین به محیط کشت (در غلظت‌های میکرومولار) باعث افزایش تحمل گیاهچه‌ها نسبت به تنش‌های زیستی (باکتری، قارچ) و غیرزیستی (خشکی، شوری، سرما) می‌شود. مکانیسم عمل آن شامل تنظیم فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان (مانند کاتالاز و پراکسیداز)، بستن روزنه‌ها و تحریک بیان ژن‌های مرتبط با دفاع (PR proteins) است. علاوه بر نقش حفاظتی، آسپرین می‌تواند گلدهی زودرس را در شرایط آزمایشگاهی القا کند، از قهوه‌ای شدن بافت جلوگیری نماید و ریشه‌زایی را در برخی گونه‌های سخت‌ریشه‌زا بهبود بخشد.

کاربردها و مصارف

• القای مقاومت سیستمیک (SAR) در گیاهچه‌های کشت بافتی.
• افزایش تحمل به تنش‌های شوری، خشکی و دمایی.
• تحریک گلدهی و ریشه‌زایی (اثر شبه‌اکسینی ضعیف).
• جلوگیری از پیری زودرس بافت.

نکات ایمنی

• حلالیت: در آب کم‌محلول است (در اتانول حل شود).
• پایداری: در محیط مرطوب به آرامی به اسید سالیسیلیک و استیک هیدرولیز می‌شود.
• نگهداری: در جای خشک و خنک.