آمونیوم پورپورات (مورکسید) – AMMONIUM PURPURATE, (Murexide)

آمونیوم پورپورات که بیشتر با نام سنتی “مورکسید” (Murexide) شناخته می‌شود، یک ترکیب آلی با رنگ بنفش مایل به قرمز تیره است. این ماده یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین اندیکاتورهای متالکرومیک (Metal Indicator) در تیتراسیون‌های کمپلکسومتری با EDTA است. مورکسید به دلیل توانایی تشکیل کمپلکس‌های رنگی با یون‌های فلزی خاص در pH قلیایی (معمولاً pH 10-12) کاربرد دارد. مشهورترین کاربرد آن، تیتراسیون کلسیم است؛ در حضور کلسیم، این معرف به رنگ قرمز درمی‌آید و در نقطه پایان تیتراسیون (وقتی تمام کلسیم با EDTA کمپلکس داد)، رنگ محلول به بنفش تغییر می‌کند. این روش استاندارد برای تعیین سختی کلسیم در آب است. همچنین برای سنجش مس، نیکل و کبالت نیز استفاده می‌شود.

کاربردها و مصارف

• اندیکاتور تیتراسیون کلسیم (در pH 12) برای تعیین سختی آب.
• سنجش کمپلکسومتری مس، نیکل و کبالت.
• شناسایی فلزات خاکی کمیاب.
• تحقیقات شیمی تجزیه کلاسیک.

نکات ایمنی

• ناپایداری: محلول آبی مورکسید بسیار ناپایدار است و باید روزانه تهیه شود (معمولاً به صورت پودر مخلوط با نمک NaCl استفاده می‌شود).
• سمیت: بلعیدن آن مضر است.
• نگهداری: در جای خشک و دور از نور.